Geen gedoe.
Dat was ergens allemaal wel gemakkelijk, in die tijd, op die leeftijd.
Zo bespaarde hij zijn ouders de schande en zichzelf het geklets in zijn woonplaats.
Hoewel hij nimmer over het kind sprak is het nooit uit zijn gedachten geweest. Helemaal geheim is het niet gebleven, een paar intimi weten er van. Maar niemand praat er over. Of weet hoe er over te beginnen.
En dus hoeft hij er ook niet over te praten. Dat lijkt makkelijk, want dan hoef je niet te denken of te voelen.
Maar zo werkt het niet helemaal.
Het feit dat je ergens een kind hebt, blijft knagen. Van vrouwen die hun kind hebben moeten afstaan weten we welke impact het heeft en heeft gehad. Het is traumatisch en heeft levenslange impact voor alle betrokkenen.
20.000 afstandsvaders
Als ik met deze vader in gesprek ben, ben ik me er van bewust dat hij niet de enige is. Als er (naar schatting) een kleine 20.000 vrouwen in Nederland zijn die sinds 1956 hun kind hebben afgestaan zijn er ook dus ook zo’n 20.000 afstandsvaders. Sinds de jaren ’80 vorige eeuw komen er moeders naar buiten met hun verhaal. Ze hebben zich destijds verenigd in een poging de belangen te behartigen van afstandsmoeders. Nu de schandalen over adoptie naar buiten komen en daar een officieel onderzoek naar wordt gestart, zie je een soms weer vrouwen in de media. Die hun indrukwekkende verhaal doen.
Waar zijn de vaders?
Maar waar zijn de afstandsvaders? Sommige vaders hebben werkelijk geen idee dat er indertijd een kind is geboren en afgestaan. Er zijn vaders die wel wisten van de zwangerschap, maar wezen destijds zelf (of zijn ouders) elke verantwoordelijkheid van de hand.
En er zijn vaders die zijn ‘weggemoffeld’, aldus de NOS. Vaders die wel hun verantwoording wilde nemen, er over in gesprek wilden, maar niet gehoord werden. Niet door haar familie of door de instanties.
Afstandsmoeder? Afstandsvader? Verwekker?
Wie mij een beetje kent, weet dat ik soms op woorden kan ‘kauwen’. Het woord ‘afstandsmoeder’ verwijst naar vrouwen die afstand hebben gedaan van hun kind. ‘Afstand doen’ is een juridische procedure waarmee je al je rechten op je kind opgeeft. Daar moet een handtekening voor worden gezet. Daarmee ben je een moeder die afstand doet.
Ik vind het een rot woord. Alsof je met het zetten van een handtekening ooit niet- meer-moeder bent. Voorlopig bezig ik liever ‘geboortemoeder’ of ‘moeder’.
De meeste vaders hebben hun kind niet officieel erkend, en daarmee hebben ze vervolgens ook niet actief afstand gedaan. In die zin klopt ‘afstandsvader’ niet. Maar het is wel zijn kind dat is afgestaan ter adoptie!
Volstaat verwekker? Een anoniem, neutraal en een beetje klinisch woord, verwijzend naar het zaadje. Alsof er daarmee geen biologische, emotionele of morele band is.
Doen alsof er je geen kind hebt.
Sterker nog; deze afstandsvader werd niet erkend. Daarmee werd hem onrecht gedaan, zijn kind onrecht gedaan.
Maar eigenlijk heeft hij zichzelf ook onrecht gedaan. Door mee te gaan in het opgelegde geheim.
Hij ging leven in een werkelijkheid die werd gecreëerd door anderen. Vader onbekend!
Net doen alsof hij geen vader is, net doen alsof er geen kind is.
Dit is wat geboortemoeders ook zo parten speelde: Voor de buitenwereld ben je iets niet, wat je in werkelijkheid wel bent.
En zoals het gaat met geheimen; hoe langer je rondloopt met een geheim, hoe moeilijker het wordt om er alsnog mee naar buiten te komen. En hoe gemakkelijker het lijkt om het geheim te houden.
De schaamte ontstijgen
Dat vrouwen zich organiseren als afstandsmoeders vind ik sterk. Ze ontstijgen de schaamte en gaan staan voor hun aangedane onrecht. En willen daarmee andere vrouwen helpen. Ze maken de schande in onze geschiedenis zichtbaar. Dat kun je zien als recht doen aan zichzelf en recht doen aan hun herstel.
Nu de afstandsvaders nog!
Simone Hoogeveen
